Voice Dialogue Relatietherapie
Het beste van twee therapiën in één!
Voice Dialogue betekent letterlijk vertaald ‘stemmen dialoog’. De theorie waarop Voice Dialogue is gebaseerd noemen we de Psychology of Selves (psychologie van de delen). Voordat we iets over Voice Dialogue gaan vertellen is het belangrijk deze theorie enigszins te begrijpen.
Je herkent ongetwijfeld de opmerkingen: ‘ik vind het allemaal zo dubbel’ of ‘ik heb er gemengde gevoelens over’. Met deze opmerkingen geven we in feite aan dat we een situatie op meerdere manieren kunnen beleven. Als het ware horen we in onszelf verschillende stemmen, delen of kanten tegelijk.
Denk maar eens aan een deel in jou dat bijvoorbeeld lekker wil snoepen, eten en drinken. Aan de andere kant hoor je waarschijnlijk een deel in je dat daarvan baalt en wil dat je gezonder eet, afvalt en meer gaat sporten. Vooral bij moeilijke keuzes laten de verschillende delen in ons zich duidelijk horen. Ze hebben allemaal hun eigen voorkeuren, gedachten en gevoelens.
Primaire en verstoten delen
Het uitgangspunt bij de Psychology of Selves is dus dat als we als mens geestelijk bestaan uit oneindig veel delen. Uiteraard verschillen deze delen per individu. Laten we eens kijken hoe dat er uit zou kunnen zien bij een willekeurig persoon, laten we hem Paul noemen:
- Paul heeft in zijn jeugd meegekregen dat je vooral aardig voor anderen moet zijn en dat relaties in harmonie moeten verlopen. Lastige situaties of pijnlijke gevoelens werden thuis niet besproken, die werden onder het vloerkleed geveegd. Alsof ze niet bestonden. ‘Niet zeuren’ was het motto. Hierdoor heeft Paul zich vooral geïdentificeerd met de volgende delen: de Doorzetter, de Verantwoordelijke, de Binnenvetter, de Behager en de Volgzame. Dit noemen we zijn primaire delen.
- Als Paul boos of verdrietig reageerde of teveel met zichzelf bezig was in de ogen van zijn ouders, reageerden zijn ouders hier steevast afwijzend op. Soms met woorden, soms met een afkeurende blik. Om in harmonie met zijn ouders te kunnen leven was het nodig dat Paul zijn krachtige, boze, kwetsbare en egoïstische kanten wegdrukte. Deze weg gedrukte kanten in hem noemen we zijn verstoten delen.
Let op: Wat voor de één primair is kan dus voor de ander verstoten zijn en andersom!
Verstoten delen zijn verbonden met kwetsbaarheid
Verstoten delen zijn altijd op de één of andere manier verbonden met negatieve ervaringen en kwetsbaarheid, zoals: verdriet, angst voor eenzaamheid, schaamte, schuld, onzekerheid. Meer over kwetsbaarheid.
Verstoten delen verdwijnen niet! Want als je je verlangens en behoeftes van deze delen wegdrukt, verdwijnen ze naar het onderbewuste en daar gaan ze zich tegen je keren. Echter omdat je ze hebt weggedrukt heb jij er geen controle meer over. Denk hierbij maar eens aan een lief katje dat je opsluit in een kooitje en na een aantal jaren er weer uithaalt. Grote kans dat deze verstijfd van angst in de kooi blijft zitten of als een razende op je afkomt.
Hoe werken deze delen nu door in liefdesrelaties?
Laten we eens teruggaan naar Paul. Hij is inmiddels tien jaar bij zijn huidige partner Astrid en zij hebben een aantal relatieproblemen. Paul is op veel gebieden de tegenpool van Astrid. De verstoten delen manifesteren zich op drie manieren in hun relatie:
- De ander veroordelen: Paul gaat veroordelen. Paul die zijn Egoïstische deel heeft verstoten, kan zich enorm aan het deel in Astrid ergeren dat graag haar eigen gang gaat en zichzelf vooropstelt. Hij is stiekem jaloers op dit deel van Astrid omdat zij zo goed voor zichzelf kan zorgen en dat wil hij eigenlijk ook. Als Paul ervoor open zou staan, kan Astrid op dit punt zijn leraar zijn. Hier geldt: dat wat we veroordelen in de ander, missen we deels in onszelf.
- De ander bewonderen: toen Paul Astrid leerde kennen voelde hij zich enorm tot haar aangetrokken. Astrid straalde veel kracht uit, maar zij kon ook goed over gevoelens praten. Hierdoor voelde Paul zich enorm geborgen in de relatie. We zouden kunnen zeggen: het deel wat we missen in onszelf, zoeken we in de ander. Echter na verloop van jaren ervaart Paul de relatie als verstikkend. Astrid bepaalt grotendeels hoe hun leven eruit ziet en omdat zij goed over haar gevoel kan praten weet zij de meeste gesprekken ook naar haar hand te zetten. Hierdoor kruipt Paul steeds meer in zijn Volgzame deel en Binnenvetter. Hier geldt: de delen die we in het begin bewonderen in onze partner, kunnen we later afstotelijk en verstikkend gaan vinden omdat het teveel van het goede is.
- Verstoten delen blokkeren ons: Omdat Paul zijn Krachtige en Egoïstische delen heeft verstoten en deze dus geen aandacht geeft, zoeken ze op hun eigen manier een weg naar buiten. Net als in een team; als we een teamlid negeren, keert deze zich tegen het team. Het teamlid wordt kritisch of gaat de boel saboteren. Zo ook bij Paul; het Krachtige en Egoïstische deel, die zich niet welkom voelen, gaan Paul stevig bekritiseren: hij moet beter voor zichzelf opkomen! Hij is een slappeling! Geen wonder dat Astrid hem niet leuk vindt! Er ontstaat een nieuw deel in hem: de Innerlijke Criticus. Dit deel haalt Paul enorm onderuit. Door de zelfkritiek en relatieproblemen raakt Paul depressief.
Door dit soort oorzaken kunnen partners een grote angst ervaren elkaar kwijt te raken. Door deze angst niet naar elkaar te uiten kunnen ze in allerlei ingewikkelde patronen terechtkomen. In het voorbeeld van Paul en Astrid zien we wanneer Paul zich verdedigt, in zijn schulp kruipt en daarna dichtklapt, Astrid hem gaat aanvallen en bekritiseren. Dit versterkt elkaar. Hoe meer Paul zich terugtrekt, des te meer gaat Astrid aanvallen en andersom.
Dit noemen we polarisatie. Ze duwen elkaar in een positie waarin ze geen van beiden willen zitten. Paul voelt zich slachtoffer en Astrid de boeman. Dat wat ze beslist niet willen, gaat echter op deze manier juist gebeuren; elkaar verliezen. Deze patronen worden heel mooi beschreven in het boek ‘Houd me vast’, gebaseerd op EFT: Emtionally Focused Therapy. Hierin kun je ook meer lezen over de patronen aanvallen – aanvallen en terugtrekken – terugtrekken.
Een Bewust Ego ontwikkelen
Om met elkaar verbonden te blijven dienen Paul en Astrid een Bewust Ego te ontwikkelen. Dit betekent dat ze een balans moet zien te vinden tussen hun primaire en verstoten delen. In het voorbeeld van Paul zal hij moeten leren zijn onzekerheid en verdriet te tonen aan Astrid. Met een Bewust Ego zal hij in staat zijn de spanning tussen zijn tegenstrijdige delen te aanvaarden en hun behoeftes te erkennen. Zo zal hij bijvoorbeeld een nieuwe balans moeten vinden tussen zijn:
- Behager en Egoïst.
- Binnenvetter en Krachtige deel dat zich durft te uiten en grenzen stelt naar Astrid.
Astrid op haar beurt, zal een juist evenwicht moeten zien te vinden tussen haar:
- Egoïst en Behager die Paul meer vooropstelt.
- Dominante en Volgzame deel die ruimte durft te geven aan Paul.
Het omarmen van onze verstoten delen met Voice Dialogue
Met een Bewust Ego kunnen we dus kiezen hoe we willen reageren naar onze partner in plaats van dat de primaire delen dat voor ons bepalen. We dienen hiervoor onze verstoten delen te omarmen. Pas als we dit doen, verdwijnen de blokkades in ons en kunnen we op gepaste wijze omgaan met het ‘moeilijke gedrag’ van onze partner.
Een juist evenwicht tussen de primaire en verstoten delen kun je bewerkstelligen met Voice Dialogue. Dit betekent dat je met behulp van een deskundige begeleider letterlijk met de verschillende delen in jou in gesprek gaat en daarbij stapje voor stapje jouw verstoten delen leert toe te laten. Op deze manier hef je de blokkades in jezelf op.
Leren omgaan met elkaars verschillen
De kracht van Voice Dialogue is dat je daadwerkelijk de energie van de verschillende delen gaat voelen/ervaren. Doordat je de delen ‘doorleeft’, slaan je hersenen dit op als een nieuwe ervaring. Dit zorgt ervoor dat veranderingen duurzaam en blijvend zijn.
In relatietherapie met Voice Dialogue en EFT leer je als partners beter omgaan met elkaars verschillen. Je kunt elkaar observeren tijdens de Voice Dialogue sessies. Dit levert enorm veel wederzijds begrip op, omdat je beter begrijpt wat de oorzaak is van bepaald gedrag. Bovendien leren partners hierdoor hun diepere gevoelens met elkaar te delen, wat leidt tot meer verbondenheid en een veilige, geborgen relatie.
Wil je meer lezen over onze aanpak?
Wanneer je meer wilt lezen over de wijze waarop wij werken, dan raden wij je de volgende twee boeken aan:
- ‘Houd me vast’ van Sue Johnson waarin EFT nader uitgelegd.
- ‘Partneren: van elkaar houden zonder jezelf te verliezen’ van Hal & Sidra Stone. Gebaseerd op Voice Dialogue en de psychologie van de ikken.
