Reportage voor Het Parool

 door Marloes de Moor

“Een relatieretraite past goed bij de huidige maatschappij”

Ruud en Hilde Zuurman van Open Venster in Beerta waren één van de eerste therapeuten die in 2007 met relatieretraites begonnen. “We organiseren ruim negentig retraites per jaar. Dat is een enorme stijging ten opzichte van enkele jaren geleden. Het is zo druk dat wij nu regelmatig ‘nee’ moeten verkopen.”

Volgens Zuurman past een relatieretraite goed bij de huidige maatschappij. “Mensen zijn druk en willen snel resultaat zien. Je kunt met drie dagen intensieve therapie vaak meer bereiken dan met om de week een uurtje.”

Relatietherapie in een snelkookpan noemen Ruud en Hilde zo’n retraite ook wel. Een ander voordeel is volgens Ruud dat de cliënten veelal op een plek zijn waar niemand hen kent, waar ze uit hun eigen omgeving zijn, los van huis en haard. Ze krijgen om die reden ook aan aanvragen van stellen uit België, Engeland, Duitsland, Italië, Frankrijk of Noorwegen die in Nederland therapie willen volgen. Zeventig procent van de cliënten kiest voor een driedaagse retraite. Ze boeken een hotel of b&b nabij Beerta en volgen in het sfeervolle onderkomen van Ruud en Hilde een intensief programma, bestaande uit vijf sessies van twee uur en twee nazorggesprekken na vier tot zes weken. Stellen krijgen tevens een advies mee in hoeverre ze nog verdere begeleiding nodig hebben en handvatten om het geleerde vast te houden en te verdiepen.

Ruud en Hilde bieden ook langere relatieretraites, zoals een relatieweek op Schiermonnikoog of in de Dordogne. “Dan kom je samen in een diepgaand proces. Naast de therapie is er veel tijd om uit te rusten en te genieten van elkaar.” Ruud benadrukt dat een relatieretraite hard werken is en niet per se betekent dat het weer goed komt. “Soms komen stellen er na intensieve gesprekken juist achter dat het toch beter is om uit elkaar te gaan.”

Paula en Erik

Paula en Erik besloten deze zomer een driedaagse relatieretraite in Beerta te doen. Zij merkten na vijfentwintig jaar huwelijk dat ze steeds meer langs elkaar heen leefden, dat de onderhuidse irritaties toenamen en de intimiteit zowel mentaal als fysiek was weggevallen. “We zochten hulp om het weer leuk met elkaar te kunnen hebben, want we wisten dat we nog wel van elkaar hielden,” legt Paula uit.

“De retraite was eigenlijk een cadeautje aan onszelf, voor ons 25-jarig huwelijk,” vertelt Erik. Deze vorm van relatietherapie leek goed te passen bij hun drukke leven. “Als je eens in de week een keertje bij de therapeut komt, heb je nauwelijks tijd om na te denken en blijf je doorgaan met je hectische leven. Erik heeft een drukke baan en wordt voortdurend afgeleid door telefoontjes en mailtjes. Het leek ons goed om een paar dagen helemaal uit het dagelijks leven te zijn en daar bewust tijd voor vrij te maken,” vertelt Paula.

Het stel kampeert graag en maakte er een uitstapje naar Groningen van. “We hebben met onze caravan gekampeerd bij de boer. Elke dag reden we naar Rud en Hilde om daar onze therapiesessies te volgen.” Daar werd langzamerhand duidelijk wat hen beiden dwars zat en waar het vastliep in hun relatie. Paula: “Ik leerde voor mezelf op te komen. In de loop der jaren was ik eraan gewend geraakt een beetje ondergeschikt aan Erik te zijn. Dat is in het verleden zo gegroeid. Daardoor hield hij soms niet genoeg rekening met me. In de therapie heb ik geleerd hoe ik mijn eigen mening kan ventileren.”

Behalve hun moeder en een broer is niemand op de hoogte van de relatietherapie die ze volgden. Ook om die reden vonden beiden het fijn dat ze dit onder het mom van een weekendje weg konden doen. Keihard werken was het wel. De eerste dagen na de retraite wisten Paula en Erik precies hoe het wél moest, maar na een paar weken kwamen er toch weer kleine ergernissen boven drijven. “We moesten flink ons best doen om dingen uit te blijven spreken.” Paula vond het aanvankelijk lastig om erop te vertrouwen dat het goed zou komen: “Ik had gedacht dat ik mijn oude liefde voor Erik meteen weer zou voelen. Toen het gevoel aanvankelijk uitbleef en ik onvoldoende resultaat zag, werd ik onzeker.” Na een gezamenlijke vakantie in diezelfde zomer kwam de liefde alsnog terug.  “Het gaat nu veel beter tussen ons. Je kunt het wel vijfentwintig jaar volhouden zonder ruzie, maar leuk is het dan niet meer. Dan kun je scheiden óf er iets aan doen. En dat hebben wij gedaan. Met succes gelukkig.”

Albert en Carolien

Albert en Carolien kozen dit voorjaar na een huwelijk van 38 jaar voor een relatieweek op Schiermonnikoog. “We merkten dat we op sommige punten in ons huwelijk vastgelopen waren. Toen onze kinderen en pleegkinderen uit huis gingen, waren we ineens op elkaar aangewezen. Uit elkaar gaan is zo makkelijk. We hielden nog van elkaar en wilden er samen uitkomen.” Drie dagen vonden ze te kort. “In die week konden we echt de diepte in gaan. We zijn al wat eerder naar Schiermonnikoog gegaan om er echt de tijd voor te nemen.” Dagelijks, tussen de therapiesessies door, gingen Albert en Carolien samen zwemmen, op het strand wandelen of boodschappen doen. In die vrije uren lieten ze de inzichten die ze tijdens de therapiesessies hadden opgedaan, bezinken. “Onderling gingen we daar niet op in, ook al voelden we ons soms boos of verdrietig over we wat we tegen elkaar gezegd hadden,” vertelt Carolien.

Albert beaamt dat: “Het was ook fijn om gewoon te gaan zitten, elkaar aan te kijken en een fles wijn open te trekken.” In de relatieweek vonden Albert en Carolien wat ze bij anderen psychologen misten. “Niet om arrogant te doen, maar wij zijn goed geschoold en kunnen die gesprekken bij de reguliere therapeut zo naspelen. Dit was anders: heel confronterend.” Carolien knikt: “Traditionele therapie is vaak gericht op het individu en op loslaten. Ik heb werkelijk eens gehoord dat iemand het advies kreeg maar een ander slot op de deur te zetten, zodat haar man niet meer binnen kon.  Dat is toch van de gekke! Dat wilden wij nu juist niet. We wilden sámen verder.”

Makkelijk was het beslist niet, vinden Albert en Carolien. In de gesprekken kwamen situaties aan de orde waarin we pijn hadden gevoeld of ons niet begrepen voelden. Albert kreeg het dan soms te kwaad en liep een blokje om.  “Dat werd niet veroordeeld. Er was ruimte voor verdriet,” zegt hij. Na de relatieweek keerden Carolien en Albert terug aan vaste wal en moesten ze hun oude leven weer oppakken. Vooral Albert vond dat in het begin moeilijk: “Elke week evalueerden we wat er was gebeurd. Daar moest ik wel aan wennen. Maar ik beschouw het nu als een verrijking. Ik kan me beter inleven in Carolien, accepteer haar beleving zonder meteen een oordeel of visie daarop te geven. Zo blijft er meer gespreksruimte.”

Carolien ziet dat hun relatie volwassener is geworden: “We konden kinderlijk ruzie maken met een verdeling van slachtoffer en dader, van ‘jij hebt dit gedaan, ik dat.’ Nu praten we er samen over en voel ik me veel meer begrepen.” Albert denkt dat veel meer mensen baat zouden hebben bij een relatieretraite. “Het is confronterend, maar zeer waardevol. Je krijgt inzicht in diegene waar je zoveel van houdt en al zoveel jaren zoveel van gehouden hebt.”